EasyLearn

• Ozon je molekul kiseonika koji se sastoji od tri atoma.
• U nižim slojevima  atmosfere je zagađivač ali u stratosferi (20-30km iznad površine Zemlje) on grdi zaštitni sloj - ozonski omotač. Ozon deluje štetno na čoveka - izaziva promene u mozgu, srcu i jetri, oštećuje krvna zrnca, smanjuje kapacitet pluća i ubrzava starenje.
• Ozonski omotač štiti Zemlju od negativnog delovanja UV zračenja jer ima osobinu da upija ultraljubičaste sunčeve zrake.
• Oštećenja u ozonskom omotaču, poznatija kao "ozonske rupe", nastaju oslobađanjem freona u atmosferu. To su, zapravo, razređeni i istanjeni delovi atmosfere kroz koje Sunčevo zračenje počinje da ugrožava život na Zemlji.
• Freoni su nezapaljiva, stabilna i netoksična jedinjenja koja se drugačije nazivaju hlorfluorugljovodonici (CFC jedinjenja). Koriste se u industriji sprejeva, proizvodnji rashladnih uređaja, proizvodnji plastičnih pena, sterilizaciji medicinskih instrumenata.

• Prva oštećenja ozonskog omotača primećena su 1985. godine na Južnom polu, iznad Antartika.
• Ozon prirodno nastaje u gornjim slojevima atmosfere pod dejstvom sunčevog ultraljubičastog zračenja.
• Dugotrajno izlaganje UV zracima može dovesti do raka kože i katarakte. Takođe, kod biljaka ono usporava proces fotosinteze i uništava fitoplanktone.
  

Kisele kise su posledica zagadjenja vazduha (aerozagađenja), usled povećane koncentracije oksida azota i sumpora u vazduhu. Ti oksidi reaguju sa kapljicama vodene pare i grade sumporastu, sumpornu i azotnu kiselinu, stvarajući tako kisele padavine.

 Uzroci:

• sagorevanje fosilnih goriva, najviše lignita i uglja
• povećana koncentracija oksida azota i sumpora

Posledice:

• povećava se kiselost vode u potocima, rekama i jezerima, sto je uzrok osiromašenja živog sveta u istim
• svi delovi biljke koji dodju u kontakt sa kiselim padavinama propadaju, postaju osetljivi na parazite i polako se suše
• dolazi do razaranja fasada, spomenika, mostova i drugih predmeta od kamena i metala, praveći velike štete u gradovima
• može izazvati masovno trovanje ljudi i životinja
• doprinose okiseljavanju zemljišta pri čemu biljke počinju da se suše i odumiru
• ugrožavaju i podzemne vodne resurse

• Bioloska evolucija coveka predstavlja promene telesnih osobina koje su se desile tokom razvoja ljudske vrste.
• Bioloske promene su:

1. velicina ocnjaka se smanjila
2. povecala se zapremina mozga
3. hod na dve noge (cime su se ruke oslobodile za rad)

• Kulturna evolucija coveka podrazumeva promene u ponasanju, obicajima, navikama, verovanju, znanju ljudi i uredjenju drustva.
• Promene u kulturnoj evoluciji su:

1. organizovan rad
2. pojava govora
3. gajenje biljaka i pripitomljavanje zivotinja
4. izrada orudja
5. prve naseobine
6. pojava pisma

• Kulturna evolucija je tekla uporedo sa bioloskom evolucijom. Sve promene su tekle sporo.
• Ono sto coveka izdvaja od ostalih zivih (Dalje)